تفاوت وکیل انتخابی و وکیل تسخیری و شرایط عزل وکیل

وکیل انتخابی

وکیل انتخابی شخصی است که توسط خود فرد (موکل) و با اراده و هزینه شخصی او انتخاب می‌شود. این نوع وکیل معمولاً در امور حقوقی، خانواده، کیفری، ملکی و… به انتخاب آزادانه موکل تعیین می‌شود.

درواقع وکیل انتخابی شخصی است که توسط خود فرد (موکل) به‌صورت اختیاری و با اراده آزادانه برای انجام امور حقوقی، کیفری، یا اداری انتخاب می‌شود. این نوع وکیل معمولاً از میان وکلای دارای پروانه رسمی و عضو کانون وکلای دادگستری یا مرکز وکلای قوه قضائیه برگزیده می‌شود.

در این نوع وکالت، قراردادی میان وکیل و موکل بسته می‌شود که در آن حدود اختیارات، حق‌الزحمه، و موضوع وکالت تعیین می‌گردد. فرد می‌تواند در هر مرحله از دادرسی، یک یا چند وکیل انتخاب کند و همچنین در صورت لزوم، آن‌ها را عزل یا تغییر دهد؛ مگر اینکه در قرارداد، شرط خلاف آن آمده باشد.

مثال: فردی که قصد شکایت یا دفاع از خود در دادگاه دارد، با مراجعه به یک وکیل دادگستری و امضای قرارداد، او را به‌عنوان وکیل انتخابی خود معرفی می‌کند.

ویژگی‌ها:

• با رضایت و اختیار فرد انتخاب می‌شود
• قرارداد مالی بین موکل و وکیل بسته می‌شود
• امکان عزل او توسط موکل در هر زمان وجود دارد (مگر در صورت شرط خلاف)

بیشتر بخوانید : وکیل تسخیری و معاضدتی و تفاوت آن ها

 وکیل تسخیری

در این بخش از مقاله تفاوت وکیل انتخابی و وکیل تسخیری امده که وکیل تسخیری زمانی تعیین می‌شود که متهم توانایی مالی برای انتخاب وکیل ندارد و در عین حال حضور وکیل طبق قانون ضروری است (مثلاً در جرائم سنگین). در این موارد، دادگاه رأساً وکیلی از بین وکلای دادگستری برای او تعیین می‌کند.

درواقع وکیل تسخیری وکیلی است که در موارد خاص، به دستور دادگاه و بدون انتخاب مستقیم فرد، برای دفاع از متهم تعیین می‌شود؛ معمولاً زمانی که متهم توان مالی برای گرفتن وکیل ندارد و یا طبق قانون، داشتن وکیل در آن پرونده الزامی است.

این نوع وکیل بیشتر در پرونده‌های کیفری مهم و جرائم سنگین مانند قتل، تجاوز، یا جرائمی با مجازات سنگین (حبس طولانی‌مدت، اعدام، قصاص) استفاده می‌شود. دستمزد وکیل تسخیری توسط دولت یا دستگاه قضایی پرداخت می‌شود، نه توسط خود متهم.

مثالی از بهترین وکیل خانواده در اصفهان : اگر فردی به ارتکاب جرم قتل متهم شود و اعلام کند که توان پرداخت هزینه وکیل را ندارد، قاضی موظف است از بین وکلای دادگستری، یک وکیل تسخیری برای او تعیین کند تا از حقوق او دفاع کند.

ویژگی‌ها:

• توسط دادگاه منصوب می‌شود
• دستمزد وکیل توسط دولت پرداخت می‌شود
• معمولاً فقط در پرونده‌های کیفری سنگین استفاده می‌شود
• متهم نمی‌تواند بدون دلیل کافی، این وکیل را رد کند

 عزل وکیل

عزل وکیل به معنای پایان دادن به وکالت از سوی موکل است. یعنی موکل هر زمان بخواهد (مگر در موارد خاص)، می‌تواند وکیل خود را برکنار کند.

درواقع عزل وکیل به معنای پایان دادن به رابطه وکالت از سوی موکل است. یعنی شخصی که وکیلی را برای انجام امور حقوقی یا کیفری خود تعیین کرده، می‌تواند با اراده خود، در هر زمان (مگر در صورت وجود شرط خلاف)، آن وکیل را از ادامه نمایندگی عزل کند.

عزل وکیل باید به‌صورت رسمی و مکتوب (معمولاً از طریق اظهارنامه یا مراجعه به دفاتر خدمات قضایی) به وکیل و مراجع مربوطه اعلام شود تا اعتبار قانونی داشته باشد. پس از عزل، وکیل دیگر حق دخالت در پرونده یا انجام امور به نمایندگی از موکل را ندارد.

نکات مهم:

• اگر در قرارداد وکالت شرط شده باشد که موکل حق عزل ندارد، موکل بدون رضایت وکیل نمی‌تواند او را عزل کند.

• موکل می‌تواند پس از عزل وکیل قبلی، وکیل دیگری انتخاب کند.

• عزل وکیل اثر فوری دارد و از زمان اعلام، وکالت پایان می‌یابد.

مثالی از بهترین وکیل خانواده در اصفهان  : فردی که برای طرح دعوی ملکی به وکیل اختیار داده، می‌تواند در میانه مسیر تصمیم بگیرد که وکیل را عزل کرده و شخص دیگری را جایگزین کند.

شرایط عزل وکیل:

1. باید به صورت رسمی و از طریق تنظیم نامه یا اظهارنامه اعلام شود.
2. اگر وکیل اقدامات مهمی در پرونده انجام داده باشد، ممکن است عزل او باعث تاخیر یا پیچیدگی در روند رسیدگی شود.
3. در صورتی که در قرارداد وکالت شرط شود «موکل حق عزل ندارد»، عزل بدون رضایت وکیل ممکن نیست (مگر با حکم دادگاه).
4. موکل می‌تواند پس از عزل وکیل قبلی، وکیل جدیدی انتخاب کند.