تعریف دیه و انواع آن
ارسال شده توسط وکیل پایه یک دادگستری در ۱۳۹۸-۰۳-۰۷
تعریف دیه چیست؟
مطابق قوانین جمهوری اسلامی ایران، اگر فردی عمداً یا بر اثر بیاحتیاطی به جان، سلامتی یا اموال دیگران آسیبی وارد کند که منجر به ضرر مادی یا معنوی شود، ملزم به جبران خسارت خواهد بود. یکی از اشکال جبران خسارت در جرایم جسمی و جانی، پرداخت دیه است. دیه در برخی موارد به عنوان مجازات اصلی فرد مرتکب شناخته میشود و در مواردی نیز جایگزین قصاص خواهد بود. در این مقاله تعریف دیه و انواع آن به بررسی مفهوم دیه، انواع آن و شرایط پرداخت آن میپردازیم و در پایان، ضرورت مشاوره با یک وکیل دیه در اصفهان یا بهترین وکیل قتل در اصفهان را شرح خواهیم داد.
معنای لغوی و اصطلاحی دیه
واژه دیه از ریشه «وَدی» به معنی راندن و دور کردن گرفته شده است. در متون فقهی، دیه به «عقل» نیز تعبیر شده، زیرا مانع ارتکاب جنایت میشود. در فرهنگ فارسی، دیه به «خونبها» یا مالی گفته میشود که بهعنوان جبران خسارت به خانواده مقتول یا آسیبدیده پرداخت میگردد.
شرایط تعیین دیه
طبق قانون، دیه در دو حالت قابل پرداخت است:
- جرایم عمدی که امکان اجرای قصاص در آنها وجود ندارد (مثلاً با رضایت اولیای دم).
- جرایم غیرعمدی مانند شبه عمد یا خطای محض، که مجازات آن صرفاً پرداخت دیه است.
در هر دو حالت، میزان و نحوه پرداخت دیه با توجه به قوانین مشخص خواهد شد.
شیوه پرداخت دیه در ایران
پرداخت دیه معمولاً بر عهده فرد مقصر است. اگر فرد فوت کرده باشد، دیه از اموال وی برداشت میشود. در تصادفات رانندگی، معمولاً شرکت بیمه مسئول پرداخت دیه است. در مواردی که عامل جرم شناسایی نمیشود، دولت مسئول پرداخت دیه خواهد بود؛ برای مثال، دیه فردی که جسد او در اماکن عمومی پیدا میشود و قاتل مشخص نیست، توسط بیتالمال پرداخت میگردد.
اگر پس از پرداخت دیه توسط دولت، قاتل شناسایی شود، وی یا ورثهاش موظف به بازپرداخت دیه به دولت هستند.
توجه: برخی موارد مانند عبور غیرمجاز عابر پیاده از اتوبان که منجر به مرگ شود، مشمول دریافت دیه نمیشود. در چنین شرایطی، راننده مقصر شناخته نمیشود و دولت نیز دیهای پرداخت نخواهد کرد.
انواع دیه طبق قانون مجازات اسلامی
۱. دیه قتل
مبلغ کامل دیه که در قتل عمدی، غیرعمدی و شبه عمد به کار میرود. نرخ آن هر سال توسط قوه قضاییه اعلام میشود.
۲. دیه اعضای بدن
اگر عضوی که تنها یک عدد از آن در بدن وجود دارد از بین برود (مثل زبان یا بینی)، دیه کامل تعلق میگیرد. اگر عضوی جفت باشد (مثل چشم یا دست)، از بین رفتن یکی، نیمی از دیه را شامل میشود.
۳. دیه منافع اعضا
در این بخش از مقاله تعریف دیه آمده که منظور از منافع، حواس انسان مانند شنوایی، بینایی، بویایی و… است. اگر این منافع بدون از بین رفتن عضو، از کار بیفتند، باید دیه آن پرداخت شود.
۴. دیه جراحات
در صورت ایجاد خراش، کبودی، شکستگی یا زخم، دیه متناسب با نوع جراحت و طبق نظر پزشکی قانونی تعیین میگردد.
نقش وکیل در پروندههای دیه
رسیدگی به پرونده های دیه، به ویژه در مواردی که پای قصور پزشکی، تصادف منجر به مرگ یا قتل عمد در میان باشد، نیازمند تخصص حقوقی است. حضور یک وکیل با تجربه در پروندههای کیفری میتواند روند رسیدگی را سریعتر و مطمئنتر کند.
اگر درگیر پروندهای مربوط به دیه هستید، بهرهمندی از خدمات وکیل دیه در اصفهان مانند آقای حسین یاوری، میتواند در احقاق حقوق شما تأثیر بسزایی داشته باشد. ایشان با سالها تجربه در حوزه جرایم کیفری و دارا بودن پروانه پایه یک وکالت، یکی از گزینههای پیشنهادی برای همراهی شما در چنین پروندههایی است.
همچنین در پرونده های قتل، بهرهگیری از بهترین وکیل قتل در اصفهان به شما کمک میکند تا در کنار اثبات بیگناهی یا دریافت دیه، مسیر قانونی پرونده را بدون خطا طی کنید.