تعریف عقد معلق و منجز و تفاوت آن ها

در مطالب قبلی عقودی را مثل عقد مضاربه، عقود اذنی و… را برایتان تعریف کردیم. در این مطلب به تعریف عقد معلق و منجز و تفاوت آن ها میپردازیم. با بهترین وکیل خانواده در اصفهان همراه باشید. تا درباره این مطلب اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهد.در علم حقوق، شناخت انواع عقود و شرایط تحقق آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. 

یکی از مفاهیم مهم در این زمینه، عقد منجز است که در برابر عقد معلق قرار می‌گیرد. عقد منجز به عقدی گفته می‌شود که اثر آن بدون وابستگی به شرط یا وقوع حادثه‌ای در آینده، بلافاصله و به‌صورت قطعی ایجاد می‌شود. این نوع عقد از ارکان اصلی معاملات قطعی و بدون قید و شرط به شمار می‌رود و نقش مهمی در ثبات و پیش‌بینی‌پذیری روابط حقوقی ایفا می‌کند. برای درک بهتر کارکرد و کاربرد عقد منجز، ابتدا باید مفهوم آن را به‌صورت دقیق بررسی و از عقد معلق متمایز کرد.

عقد منجز چیست؟

عقد منجز در واقع قراردادی است. قطعی که باید دو طرف قراداد به آن عمل کنند. رایج ترین نوع عقد عقد منجز است. که به محض منعقد شدن قرارداد دو طرف ملزم  هستند آنچه را که درباره آن توافق کرده اند را انجام دهند. به بیان بهترین وکیل خانواده در اصفهان برای مثل شما اتومبیلی برای فروش دارید. به محض بستن قرارداد شما وجه توافقی خود را دریافت میکنید و در همان لحظه ماشین را تحویل خواهید گرفت.

عقد معلق چیست؟

عقد معلق برخلاف عقد منجز عمل میکند. بهترین وکیل خانواده در اصفهان  با مثالی ساده بیان میکند که قرض کنید بین پدر و پسرقرارداد معلق بسته شده که درصورتی که پسر در رشته پزشکی قبول و مشغول به تحصیل شود. پدر اتومبیل خود را به نام پسر میزند. در این صورت اگر پسر قبول کند. اجرای قراداد فروش اتومبیل به زمان قبولی پسر در رشته پزشکی منوط میشود. پس عقد معلق آن است که دو طرف قرارداد اثر عقد را موقوف به امر دیگری می کنند و زمانی قرارداد اجرا می شود. که آن امر رخ داده باشد؛ مثلا در مورد ذکر شده تا زمانی که پسر در رشته پزشکی پذیرفته نشود. قرارداد فروش ماشین اثری ندارد و نمی توان آن را اجرا کرد.

تفاوت عقد معلق و منجز

تفاوت عقد معلق و منجز از تعاریف آن ها کاملا مشهود است. اصلی ترین تفاوت زمان اجرا توافق است که در عقد منجز به محض منعقد شدن قرارداد طرفین قرارداد ملزم به اجرای قرار داد میشوند. اما در عقد معلق اثر عقد منوط به وقوع امر دیگری است.

یکی از تفاوت‌های اساسی میان عقد معلق و عقد منجز، در زمان اثرگذاری آن‌هاست. عقد منجز به‌محض انعقاد میان طرفین، آثار حقوقی خود را ایجاد می‌کند؛ یعنی اگر موضوع آن انتقال مالکیت یا ایجاد تعهد باشد، به‌طور قطعی و فوری اجرا می‌شود. اما در عقد معلق، اثر عقد منوط به وقوع یک شرط در آینده است و تا زمانی که آن شرط تحقق نیابد، هیچ اثر الزام‌آوری از عقد حاصل نمی‌شود.

تفاوت دیگر، وابستگی به شرط است. عقد منجز هیچ شرطی برای آغاز اثر خود ندارد و مستقل از هرگونه رویداد خارجی است. در مقابل، عقد معلق به‌طور مستقیم به یک واقعه یا وضعیت در آینده وابسته است. اگر آن شرط اتفاق نیفتد، عقد بی‌اثر باقی می‌ماند.

به گفته بهترین وکیل خانواده در اصفهان از لحاظ قطعیت تعهدات نیز این دو عقد با یکدیگر متفاوت‌اند. در عقد منجز، تعهدات ایجادشده برای طرفین لازم‌الاجرا و قابل مطالبه است؛ ولی در عقد معلق، تا زمانی که شرط تحقق پیدا نکند، نمی‌توان اجرای تعهدات را از طرفین خواست.

همچنین، ریسک عدم تحقق در عقد معلق بیشتر است. یعنی ممکن است شرط مورد نظر هرگز محقق نشود و در نتیجه، عقد هیچ‌گاه به مرحله اجرا نرسد. این در حالی است که عقد منجز از چنین ریسکی مبرا بوده و به‌صورت قطعی و نهایی بسته می‌شود.

از نظر کاربرد عملی نیز، عقد منجز بیشتر در معاملات قطعی و فوری مانند خرید و فروش، اجاره، یا قراردادهای کاری استفاده می‌شود. اما عقد معلق معمولاً در مواردی به کار می‌رود که نیاز به تحقق پیش‌شرط یا هماهنگی با عوامل بیرونی وجود دارد، مانند وعده فروش مشروط به دریافت مجوز یا وام.

نکته مهم

دو عقد نکاح و ضمان، قابل تعلیق نیستند. برای مثال، نمی توان عقد ازدواج را موکول به قبولی در آزمون وکالت کرد یا کسی نمی تواند ضمانت خود را تعلیق به امری کند.