اعتبار وصیت نامه دست نویس و غیر محضری
ارسال شده توسط وکیل پایه یک دادگستری در ۱۴۰۱-۰۸-۰۵
وصیتنامه، به عنوان سندی حقوقی و ایقاعی یک‌طرفه، نمایانگر اراده‌ی فرد در خصوص تعیین تکلیف اموال و حقوق مالی خود پس از فوت است. این عمل حقوقی، که ریشه در اصول حاکمیت اراده و لزوم احترام به خواست متوفی دارد، امکان انتقال ثروت و دارایی‌ها را بر مبنای تصمیمات شخصی فرد فراهم می‌آورد و از بروز اختلافات احتمالی میان وراث جلوگیری میکند.
وصیتنامه، با دارا بودن آثار حقوقی مشخص و تبعیت از تشریفات قانونی معین، نه تنها ابزاری برای مدیریت انتقال ماترک محسوب میشود، بلکه بستری برای اعمال نیات غیرمالی موصی، نظیر تعیین قیم برای فرزندان صغیر یا انجام امور خیریه، نیز فراهم می‌آورد. در نظام حقوقی، وصیتنامه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و اعتبار آن، پس از احراز صحت و اصالت، لازم‌الاجرا تلقی می‌گردد.حتما درباره وصیت نامه های محضری و اعتبار آنها بارها شنیده اید. اما درباره وصیت نامه های دست نویس چطور؟ آیا وصیت نامه های دست نویس و غیر محضری اعتبار دارد؟ در ادامه با کمک بهترین وکیل اختلال در نظام اقتصادی در اصفهان به بررسی آن پرداختیم.
وصیت نامه چیست؟
در ابتدا باید معنای وصیت را بدانید. وصیت در لغت به معنای سفارش کردن و توصیه کردن برای فرمان برداری و انجام عملی است. از این رو در واقع وصیت نامه سندی است. که توسط فرد جهت تعیین تکلیف اموال و دارایی ها یا انجام امر یا اموری بعد از فوتش تنظیم میشود. وصیت نامه اصول و نکاتی دارد. که در ادامه به کمک بهترین وکیل اختلال در نظام اقتصادی در اصفهان به آن میپردازیم.
انواع وصیت چیست؟
به طور کلی انواع وصیت را میتوان به وصیت عهدی و وصیت تملیکی تقیسیم کرد.
در وصیت نامه عهدی شخص در وصیت اموال خود را به کسی نمیبخشد. بلکه میخواهد بعد از مرگ خود، شخصی را متعهد به انجام کاری کند. که در واقع به آن شخص وصی میگویند. در وصیت نامه تملیکی برخلاف عهدی فردی میخواهد مال و اموال خود را پس از مرگ خود به شخصی ببخشد. تنها نکته ای که در این نوع وصیت نامه وجود دارد این است، که فرد در وصیت نامه میتواند تنها یک سوم مال خود را ببخشد.
انواع وصیت نامه
در نظام حقوقی، وصیتنامه به اعتبار شکل و نحوه‌ی تنظیم، به انواع گوناگونی تقسیم میشود که هر یک دارای تشریفات، اعتبار و آثار حقوقی خاص خود هستند. این تنوع، امکان اعمال اراده‌ی موصی را در شرایط و موقعیت‌های مختلف فراهم می‌سازد و با در نظر گرفتن سهولت تنظیم، اطمینان از اصالت و قابلیت اثبات، و نیز حفظ اسرار موصی، صورت‌های متفاوتی را پیش‌بینی نموده است. شناخت دقیق این اقسام و شرایط صحت هر یک، برای تنظیم وصیت‌نامه‌ای معتبر و نافذ، امری ضروری و بنیادین به شمار می‌رود.
- وصیتنامه دست‌نویس یا خودنوشت: این وصیت نامه جزو معمولی ترین و رایج ترین نوع وصیت نامه است. در وصیت نامه دست نویس فرد روی یک برگه معمولی با دست خط خود وصیت را مینویسد.
- وصیتنامه سری: در این نوع وصیتنامه ابتدا شخص به‌صورت دست‌نویس وصیت خود را مینویسد و آن را در اداره ثبت قرار می‌دهد. در این حالت مامور رسمی بعد از دریافت وصیتنامه باید تسلیم را تایید کند و رسید را به شخص تحویل دهد.
- وصیتنامه رسمی: وصیت نامه رسمی اعتباری بیشتری نسبت به دو نوع دیگر دارد. در وصیت نامه رسمی فرد قبل از مرگ خود وصیتنامه را در دفاتر اسناد رسمی ثبت میکند.
- وصیت نامه شفاهی: همانطور که میدانید بهترین راه نوشتن وصیت است. اما در برخی موارد زلزله، جنگ، بیماری و… که فرد توانایی نوشتن وصیت خود را ندارد. میتواند وصیت خود را به‌صورت شفاهی بازگو کند.
اگر علاقه مند به دانستن انواع وصیت نامه هستید فقط کافیه از طریق کامنت با ما در میان بگذارید تا برای شما به طور مفصل مقاله در این خصوص آماده کنیم.
وصیت نامه شفاهی چگونه اعتبار سنجی میشود؟
برای اعتبار داشتن وصیت نامه های شفاهی نیاز به دو نفر شاهد است. تا یکی از شاهدین بتواند تمام موارد ذکر شده در وصیت نامه را به صورت کامل و با درج تاریخ کامل به ورثه برساند.
وصیت نامه دست نویس چگونه اعتبار سنجی میشود؟
برای معتبر بودن وصیت نامه دست نویس نکاتی لازم است. که بهترین وکیل اختلال در نظام اقتصادی در اصفهان به شکل زیر بیان میکند:
- وصیت نام باید با خط خود شخص وصیت کننده نوشته شود.
- شخص وصیت کننده باید در وصیت نامه تاریخ را به صورت کامل درج کند. یعنی روز، ماه، سال درج شود.
- وصیت نامه را حتما شخص وصیت کننده باید امضا کند.
بنابراین، افرادی که قادر به نوشتن وصیت نامه به خط خود نیستند، مانند افراد بی سواد یا نابینایان، نمی‌توانند وصیت نامه خودنوشت تنظیم کنند. این افراد میتوانند با استفاده از روش‌های دیگر مانند وصیتنامه شفاهی، وصیت خود را به ورثه اعلام کنند. مطابق قانون امور حسبی، وصیت نامه دست نویس در صورتیکه شرایط فوق را داشته باشد، دارای اعتبار است، و در صورتیکه هریک از این شرایط نباشد، وصیت فاقد اعتبار خواهد بود.
۶ معایب وصیت نامه دست نویس
وصیت نامه دست نویس مشکلاتی را به همراه دارد. برای مثال هر یک از ورثه میتوانند به سهم الارث خود اعتراض کنند. و ادعا کنند که وصیت نامه جعل شده است. در واقع در صورتی وصیتنامه دست نویس معتبر است. که هیچ یک از وراث اعتراضی به وصیت نامه نداشته باشند. اگر هریک از وراث معترض باشند وصیت نامه قابل تنفیذ است. قاضی باید برای تنفیذ یا عدم تنفیذ آن صمیمی بگیرد.
وصیتنامه دست‌نویس، یکی از انواع رایج وصیت‌نامه‌هاست که بسیاری از افراد به دلیل سادگی و در دسترس بودن، آن را انتخاب می‌کنند. اما در کنار مزایایی که دارد، دارای معایبی هم هست که دانستن آنها برای تصمیم‌گیری درست بسیار مهم است. در ادامه به ۶ معایب وصیت نامه دست نویس که مهم ترین اشاره می‌کنیم:
۱. امکان جعل و دستکاری
وصیتنامه دست‌نویس به دلیل نبود نظارت رسمی، بیشتر در معرض جعل، الحاق، یا تغییر غیرقانونی قرار دارد. اگر شخصی بخواهد متن وصیتنامه را تغییر دهد، معمولاً با کمترین امکانات فنی میتواند این کار را انجام دهد، بدون آن‌که بلافاصله قابل تشخیص باشد.
۲. ابهام در نگارش و تفسیر
بسیاری از افراد هنگام نوشتن وصیتنامه، با زبان حقوقی آشنایی ندارند. این موضوع ممکن است منجر به جملات مبهم، نادرست یا چندپهلو شود که بعدها در زمان اجرا، تفسیرهای مختلفی از آن ارائه گردد و باعث اختلاف بین وراث شود.
۳. احراز هویت دشوار
در وصیتنامه دست‌نویس معمولاً امضای شاهد یا مهر رسمی وجود ندارد. اگر فردی بخواهد اعتبار وصیتنامه را زیر سؤال ببرد، اثبات این‌که واقعاً توسط متوفی نوشته شده، نیازمند کارشناسی خط و مراحل حقوقی پیچیده است.
۴. عدم اطلاع وراث یا مفقود شدن
گاهی افراد وصیتنامه را در جایی پنهان می‌کنند و هیچ‌کس از وجود آن باخبر نیست. در این صورت ممکن است وراث هرگز به آن دست پیدا نکنند یا حتی پس از فوت وصیتنامه گم شود یا عمداً از بین برود.
۵. مشکلات مربوط به تاریخ و شرایط نوشتن
اگر تاریخ دقیق نگارش ذکر نشده باشد یا در زمان نوشتن، شخص در حالت روانی نامناسبی بوده باشد (مثلاً دچار بیماری ذهنی یا زوال عقل)، میتوان آن وصیتنامه را در دادگاه باطل اعلام کرد. اثبات سلامت روان شخص در زمان نوشتن نیز کار ساده‌ای نیست.
۶. عدم ثبت رسمی و حمایت قانونی ضعیف‌تر
وصیت‌نامه‌های رسمی (مانند وصیتنامه محضری) در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌شوند و مورد حمایت بیشتر قانون هستند. اما وصیتنامه دست‌نویس چنین حمایتی ندارد و در صورت بروز اختلاف، اجرای آن دشوارتر است.
نتیجه‌گیری:
وصیتنامه دست‌نویس هرچند سریع، راحت و بدون هزینه است، اما به دلیل خطرات جعل، گم شدن، تفسیر اشتباه و ضعف در اثبات، گزینه‌ای پرریسک محسوب میشود. برای اطمینان بیشتر از اجرای دقیق خواسته‌ها، توصیه میشود از وصیت‌نامه‌های رسمی مانند وصیتنامه محضری استفاده شود.
سوالات پرتکرار
آیا فرد وصیت کننده میتواند اموال خود را به شخصی غیر از ورثه ببخشد؟
بله،این موضوع کاملا تحت اختیار وصیت کننده است، و میتواند اموالش را که به هر شخصی که دوست دارد،ببخشد.
مال مورد وصیت باید چه شرایطی داشته باشد؟
بهترین وکیل اختلال در نظام اقتصادی در اصفهان بیان میکندکه مال باید مالیت و نفع عقلانی داشته باشد. و موقوفه‌ای نباشد و قابلیت واگذار کردن به فرد دیگری را داشته باشد. مالی که از طریق نامشروع مثل قمار و دزدی به دست آمده قابلیت وصیت شدن ندارد.
اگر در خصوص صحت وصیت نامه دچار تردید شدید، چه اقدامی می توانید انجام دهید؟
می توانید وصیت نامه مذبور را به کارشناس تشخیص خط و امضا ارجاع دهید و کارشناس پس ار بررسی بیان می کند، که وصیت مذبور صحت دارد یا خیر.
آیا فرد وصیت کننده میتواند برای تمام عموالش وصیت کند؟
خیر.یک فرد تنها میتواند برای یک سوم از اموالش تصمیم گیری کند. برای دوم سوم باقی مانده از اموال و دارایی‌ها بر طبق قانون تصمیم گیری خواهد شد.
افراد بی سواد آیا می تواند وصیت نامه تنظیم کنند؟
افراد بی سواد میتوانند برای وصیت نامه رسمی اقدام کنند. همچنین میتوانند وصیت نامه خود را به صورت شفاهی در حضور دو شاهد بیان کنند. وصیت نامه دست نویس برای این افراد هیچ گونه اعتباری نخواهد داشت.