آیا توهین در فضای مجازی جرم است؟

فضای مجازی فضایی برای رشد و یادگیری و به اشتراک گذاشتن مطالب مفید است. که گاهی از آن به درستی استفاده نمیشود. و فضای مجازی فضایی میشود. برای توهین به دیگران. ممکن است شما هم شاهد همچنین توهین هایی در فضای مجازی باشید. حال سوال پیش می آید آیا توهین در فضای مجازی جرم است؟ برای پاسخ این سوال در ادامه مطلب همراه با بهترین وکیل طلاق در اصفهان باشید.

با گسترش استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، رفتار کاربران در فضای مجازی نیز زیر ذره‌بین قرار گرفته است. یکی از آسیب‌زا‌ترین پدیده‌های این فضا، توهین و هتاکی به دیگران است؛ رفتاری که می‌تواند آثار روانی، اجتماعی و حتی حقوقی جدی به‌دنبال داشته باشد.

توهین در فضای مجازی

توهین در لغت به معنای خوار و خفیف شمردن دیگری است و در قوانین ایران، توهین به افراد حتی در فضای مجازی نیز جرم محسوب می‌شود. طبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی، توهین به افراد، از قبیل فحاشی یا به‌کار بردن الفاظ رکیک، مشمول حبس تا دو ماه یا شلاق تا ۷۴ ضربه یا جزای نقدی خواهد بود.

در فضای مجازی، این توهین می‌تواند در قالب کامنت، پیام مستقیم، استوری، پست یا حتی بازنشر مطالب توهین‌آمیز صورت گیرد

پس باید بدانید که توهین در هر فضایی جرم است. توهین در لغت به معنای حقیر و سبک شمردن ، خوار کردن است. همچنین توهین و اهانت به افراد در محیط رسانه از انواع جرائم رایانه‌ای به حساب می‌آید. توهین در فضای مجازی مثل تلگرام، اینستاگرام، واتساپ و.. هم از انواع جرائم رایانه ای محسوب میشود. برخلاف تهمت در توهین راست و دروغ بودن اهمیتی ندارد. همین که باعث کسر شأن فرد شود. و محل انتشار هم فضای مجازی باشد، جرم توهین در فضای مجازی شناخته میشود.

انواع توهین در اینترنت

1. توهین مستقیم به اشخاص حقیقی (کاربران دیگر، هنرمندان، ورزشکاران و…)

2. توهین به اقوام، مذاهب یا ملیت‌ها

3. توهین به مسئولان حکومتی یا نهادهای رسمی

4. توهین گروهی یا جمعی (مثلاً حمله به کاربران با نظر مخالف)

مجازات توهین در فضای مجازی

به گفته بهترین وکیل طلاق در اصفهان  توهین در فضای مجازی جز جرائم رایانه ای قرار میگیرد. و بنا بر ماده ۱۶ قانون مجازات اسلامی مجرم به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی از ۵ میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر ۲ مجازات محکوم خواهد شد.

۱. ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم – تعزیرات)

توهین به افراد (بدون آن‌که مشمول قذف یا افتراء باشد) مانند فحاشی، الفاظ رکیک و ناسزا:

• مجازات:

  • حبس تا دو ماه

  • یا شلاق تا ۷۴ ضربه

  • یا جزای نقدی معادل ۵۰ هزار تا یک میلیون ریال (قابل تعدیل طبق نرخ جدید)

 ۲. ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی

توهین به مقامات رسمی کشور از جمله:

• رؤسای سه‌قوه

• وزرا

• نمایندگان مجلس

• قضات

• کارکنان دولت در حال انجام وظیفه

مجازات:

• حبس از ۳ تا ۶ ماه

• یا جزای نقدی از یک تا سه میلیون ریال

۳. ماده ۱۸ قانون جرایم رایانه‌ای (مصوب ۱۳۸۸)

اگر توهین در بستر فضای مجازی، سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی انجام شود:

• مجازات تشدید می‌شود و به شکل خاص‌تری تحت پیگرد قرار می‌گیرد.

 ۴. قذف (تهمت زنا یا لواط)

اگر کسی در فضای مجازی به دیگری نسبت زنا یا لواط بدهد:

• مجازات قذف (حد شرعی) دارد:

  • ۸۰ ضربه شلاق

  • و این مجازات قابل بخشش نیست مگر با اثبات دروغ بودن ادعا یا رضایت شاکی و اعلام گذشت قانونی در شرایط خاص.

ویژگی های جرم رایانه و فضای مجازی

در دنیای امروز که فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی با سرعتی بی‌سابقه در حال گسترش‌اند، فضای مجازی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی فردی و اجتماعی انسان تبدیل شده است. با این تحول، نوع جدیدی از جرائم پدید آمده که دیگر در قالب سنتی قابل بررسی و مقابله نیستند؛ این جرائم که تحت عنوان “جرایم رایانه‌ای یا سایبری” شناخته می‌شوند، دارای ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد مانند بی‌مرزی، پنهان‌کاری، و سرعت بالای ارتکاب هستند.

تفاوت‌های چشمگیر این نوع جرائم با جرائم سنتی، نه‌تنها در ماهیت آن‌ها بلکه در ابزار ارتکاب، شیوه کشف، پیگیری و اثبات نیز قابل مشاهده است. شناخت ویژگی‌های خاص جرایم فضای مجازی برای قانون‌گذاران، قضات، و حتی کاربران عادی اینترنت، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر در راستای حفظ امنیت فردی و اجتماعی در عصر دیجیتال محسوب می‌شود.

• گستردگی: یکی از مهم ترین ویژگی های جرایم رایانه ای گستردگی آن است. گستردگی جرایم رایانه ای بسیار زیاد است.
• فراوانی: اخیرا جرایم رایانه ای بیشتر از دیگر جرایم در دنیا واقعی رخ میدهند.
• فرامرزی بودن: متاسفانه جرایم رایانه ای حدو مرز نمیشناسند. جرایم اینترنتی و رایانه ای از مرز ها نیز عبور میکند. به طوری که تعداد جرم‌های فرامرزی غیر اینترنتی به اندازۀ جرایم اینترنتی نیست.
• آسان بودن ارتکاب جرم: در دنیای واقعی حتی کوچکترین جرم ها احتمال افشای آن ها بسیار زیاد است. اما در جرایم اینترنتی به این صورت نیست و تنها با چند کلیک ساده میتتوان مرتکب جرم شد.
• تنوع داشتن: جرایم اینترنتی و یارانه ای بسیار متنوع تر از دیگر جرائم است.

پیامدهای حقوقی توهین در فضای مجازی

کاربران فضای مجازی باید بدانند که رفتارشان در اینترنت، از نظر قانون تفاوتی با دنیای واقعی ندارد. اگر کسی در فضای مجازی توهین کند، قربانی می‌تواند با ارائه سند دیجیتال (اسکرین‌شات، لینک و…) به پلیس فتا یا دادسرا مراجعه کرده و شکایت کند.

در صورت اثبات جرم، مجرم ممکن است به مجازات کیفری (حبس یا جزای نقدی) یا الزام به عذرخواهی و حذف محتوا محکوم شود.

نحوه شکایت توهین در فضای مجازی 

برخی از افراد اطلاعات کافی درباره این دسته از جرائم ندارند. حتی اطلاعی ندارند که توهین در فضای مجازی جرم محسوب میشود. و قابل پیگیری و شکایت است. جرایم رایانه ای از انواع جرائم کیفری هستند. که میتوانید با کمک گرفتن از یک بهترین وکیل طلاق در اصفهان این مسئله را پیگیری کنید. برای هر جرمی مرحله اول تنظیم شکایت و بعد ثبت مدارک برای اثابت در دادگاه است. اگر نتوانید اثبات کنید. شکایت شما ابطال میشود. چنین پرونده هایی به پلیس فتا ارجاع میگردد. زیرا نیاز به بررسی اکانت مجرم، محتویات آن، ردیابی و درج مشخصات و بررسی محتویات واتساپ یا تلگرام و غیره میباشد. که باید توسط پلیس فتا انجام شود. پلیس فتا نتیجه تحقیقات خود را در قالب گزارش به مرجع صالح ارسال میدارد.

دادگاه صالح رسیدگی جرم توهین، مکانی است که در آن به فرد توهین شده است. یعنی اگر برای مثال فردی از تهران با تلفن همراه خود به فردی در اصفهان توهین کند ، دادگاه صالح به رسیدگی اصفهان می باشد.

مراحل شکایت از توهین در فضای مجازی:

۱. جمع‌آوری مستندات و مدارک

• اسکرین‌شات از پیام یا پست توهین‌آمیز

• تاریخ و ساعت دقیق

• آدرس URL صفحه (در صورت وجود)

• اگر توهین در پیام خصوصی یا گروه‌ها اتفاق افتاده، نام کاربری فرد، شماره تلفن، یا آی‌دی اکانت را ثبت کنید.

• سعی کنید مدارک را با نرم‌افزارهای قابل اطمینان مثل PDF یا Word ذخیره کنید.

۲. ثبت شکایت در سامانه پلیس فتا

• به سایت پلیس فتا مراجعه کنید:
  https://www.cyberpolice.ir

• در بخش “ثبت گزارش مردمی” یا “ثبت شکایت” اطلاعات خواسته شده را وارد کنید.

• موضوع شکایت را “توهین در فضای مجازی” ذکر کنید.

• فایل‌ها و مدارک موردنظر را پیوست نمایید.

• پس از ثبت، کد رهگیری دریافت خواهید کرد.

۳. مراجعه حضوری به دادسرای جرایم رایانه‌ای یا پلیس فتا

• اگر شکایت‌تان فوری یا حساس است، می‌توانید مستقیماً به دادسرای جرایم رایانه‌ای یا پلیس فتا شهر خود مراجعه کنید.

• اصل کارت ملی، کپی مدارک و یک نسخه پرینت‌شده از مستندات را همراه داشته باشید.

• فرم شکایت تنظیم می‌شود و پرونده وارد مرحله بررسی فنی می‌گردد.

جهت مشاوره با ما در تماس باشید 

آدرس دفتر: 

اصفهان – خیابان نیکبخت غربی – روبروی دادگستری – مجتمع تجاری اداری وکلا  – طبقه ۴ – واحد ۴۴

تلفن جهت تماس و رزرو مشاوره :

۰۹۱۳۳۹۴۰۴۳۰

۴. رسیدگی قضایی و ارجاع به شعبه

• پس از بررسی فنی و تأیید جرم توسط پلیس فتا، پرونده به شعبه قضایی مربوطه ارجاع داده می‌شود.

• قاضی با توجه به مواد قانونی مانند ماده ۶۰۸، ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی و ماده ۱۸ قانون جرایم رایانه‌ای تصمیم‌گیری می‌کند.

• در صورت احراز هویت فرد خاطی، ممکن است به حبس، جریمه نقدی یا شلاق تعزیری محکوم شود.

 نکات مهم از نظر کارشناسان حقوقی حسین یاوری :

• توهین حتی در پیام شخصی هم جرم محسوب می‌شود.

• اگر فرد خاطی از VPN یا نام کاربری جعلی استفاده کرده باشد، پلیس فتا توانایی ردیابی آن را دارد.

• بهتر است از پاسخ دادن یا تهدید متقابل در فضای مجازی خودداری کنید؛ زیرا ممکن است شما نیز تحت پیگرد قرار بگیرید.